روش‌های حمل و نقل هوایی
مقدمه
حمل هوایی روشی برای جابه‌جایی مسافر و کالا به شهرها و کشورهای دیگر در کوتاهترین زمان ممکن است. هزینه این روش در مقایسه با حمل زمینی و دریایی بیشتر است، اما سرعت بالای آن، رسیدن محموله ظرف مدت ۱ تا ۵ روز را تضمین خواهد کرد. با توجه به این مزیت، روش‌های حمل و نقل هوایی مختلفی برای جابه‌جایی و انتقال بار طراحی شده‌اند که افراد باید مطابق با شرایط محموله‌ها و مزایا و محدودیت‌های هریک از روش‌های حمل، یکی را برای ارسال هوایی بار انتخاب کنند. به همین دلیل، در این مقاله، انواع باربری هوایی را بررسی کرده و انواع هواپیماهایی را که امکان حمل بار را دارند معرفی می‌کنیم. بنابراین اگر قصد حمل هوایی بار به خارج از کشور را دارید، قبل از هر اقدامی این مقاله را تا انتها بخوانید.
انواع روش‌های حمل و نقل هوایی
حمل و نقل هوایی را می‌توان براساس معیارهای متفاوتی دسته‌بندی کرد که مهم‌ترین آن‌ها: قیمت،ظرفیت،سرعت و مالکیت هستند.
روش‌هایی که در ادامه بررسی می‌شوند، می‌توانند در یک یا چند تا از دسته‌های فوق قرار بگیرند.
اضافه‌بار
با توجه به اینکه در هر سفر هوایی و بسته به سیاست‌های هواپیمایی، مسافران اجازه حمل بار بین ۲۰ تا ۳۵ کیلوگرم را دارند، بنابراین اگر وزن بار همراه یک مسافر بیشتر از حداکثر وزن مجاز باشد، به‌ازای هر کیلو بار اضافه باید جریمه‌ای را پرداخت نماید که به آن «جریمه اضافه‌بار» می‌گویند. در چنین شرایطی، هر مسافر نهایت اجازه حمل وزن مشخصی از بار اضافه را خواهد داشت. بنابراین اضافه‌بار می‌تواند خود روشی برای حمل هوایی بار به شهر یا کشوری دیگر باشد.
فریت بار مسافری
روش‌های حمل و نقل هوایی بار متنوع هستند و بسته به ویژگی‌ها، وزن و ابعاد بار می‌تواند فریت بار را نیز شامل شود. فریت بار روشی ساده و مقرون به صرفه برای حمل بار اضافه هر مسافر با هواپیما به مقصدی مشخص است. در این روش، مسافر محدودیتی برای حمل بار نداشته و از طرفی هزینه‌ای که پرداخت می‌کند، بسیار کمتر از جریمه اضافه‌بار خواهد بود.
در فریت بار، مسافر باید کالا و بار مورد نظر را چند روز قبل از سفر هوایی خود برای شرکت حمل‌کننده هوایی ارسال کند تا اقدامات لازم برای ارسال زودتر بار به مقصد از طریق فریت انجام شود. بنابراین ممکن است بار قبل از مسافر به مقصد برسد.
هزینه فریت بار به مقاصد مختلف متفاوت است، اما معمولاً یک سوم جریمه اضافه بار همراه مسافر خواهد بود. بنابراین، اگر وزن و حجم بار به‌اندازه‌ای است که هزینه اضافه بار را به‌شدت افزایش می‌دهد، یکی از بهترین انواع باربری هوایی، فریت‌بار خواهد بود.
نکته بسیار مهم اینکه روش فریت‌بار فقط برای مسافران تعریف شده است؛ به این مفهوم که فقط کسانی می‌توانند از این روش استفاده کنند که خود قصد سفر به کشور مقصد را داشته باشند. بنابراین، تجار و سایر افرادی که قصد ارسال بار برای دوستان و آشنایان خود در خارج از کشور را دارند باید از روش‌های دیگری استفاده کنند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
لازم است بدانید که فریت‌بار این امکان را فراهم کرده است تا مسافران بتوانند حجم و وزن زیادی از بار را ارسال کنند که حتی می‌تواند شامل وسایل خانه نیز باشد.
کارگو بار
کارگو یکی از روش‌های حمل و نقل هوایی است که بیشتر تجار و بازرگانان از آن استفاده می‌کنند. همان‌طور که در بخش فریت بار اشاره شد، محدودیتی از نظر وزن و حجم بار انتقالی توسط مسافر وجود ندارد، اما شرط اصلی انواع باربری هوایی با فریت، سفر هوایی مسافر در آینده خواهد بود. بنابراین، تجاری که قصد تجارت با کشورهای خارجی را دارند، نمی‌توانند از این روش استفاده کنند. پس بهترین جایگزین برای آن‌ها، کارگو است که در آن می‌توان انواع بار را به مقاصد مختلف ارسال کرد.
حمل هوایی سریع‌السیر یا اکسپرس
همان‌طور که اشاره شد، روش‌های حمل و نقل هوایی را می‌توان به گروه‌های مختلفی دسته‌بندی کرد که یکی از آن‌ها دسته‌بندی از نظر زمانی است. گاهی افراد برای ارسال وسیله‌ای به خارج از کشور عجله دارند و در این شرایط، حمل هوایی سریع‌السیر بهترین انتخاب خواهد بود؛ چون بار را ظرف مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت به هر مقصدی خواهد رساند. بنابراین، با این روش، مرسوله‌ها در کمترین زمان ممکن به مقصد می‌رسند و حتی می‌توان آن‌ها را با پست اکسپرس به محل گیرنده ارسال کرد.
لازم است بدانید که در این سبک از انواع روش‌های حمل و نقل هوایی، محدودیت وزن وجود دارد و هر محموله می‌تواند وزنی بین ۱ تا 100 کیلوگرم داشته باشد. از طرفی، شرکت‌های حمل هوایی زیادی این روش را ارائه نمی‌کنند، در‌نتیجه باید شرکت حمل‌کننده مناسبی را انتخاب کنید که این خدمت را دارد.
نکته بسیار مهم اینکه روش حمل هوایی سریع‌السیر هزینه بالاتری در مقایسه با سایر روش‌های حمل و نقل هوایی دارد. بنابراین بسیاری از افراد فقط در شرایط اضطراری از آن استفاده می‌کنند.
مدارک لازم برای ارسال کالا در روش‌های مختلف حمل هوایی
برای حمل بار در تمامی روش‌های حمل و نقل هوایی به مدارکی نیاز است که مسافر یا نماینده او باید به شرکت هواپیمایی ارائه کند؛ ازجمله:
- بلیت هواپیما؛
- پاسپورت؛
- کارت ملی مسافر یا مسئول بار؛
- بارنامه؛
- پته گمرکی (برای فریت بار)؛
- پکینگ‌لیست (برای همه روش‌های حمل هوایی)؛
- کارت بازرگانی (برای کارگو بار یا ارسال تجاری بارها)؛
- مجوز صادرات برای بازرگانان و ارسال کالاهای گمرکی مجاز؛
- مجوز برای برخی کالاهای خاص؛
- گواهی‌نامه استاندارد یا گواهی بهداشت برای بارهای خوراکی.
انواع وسایل حمل هوایی بار
در حمل و نقل هوایی بار در ایران، ۲ نوع هواپیما استفاده می‌شود:
1.هواپیمای مسافربری (Passenger Aircraft)
هواپیماهای مسافربری که به‌اختصار به آن PAX نیز گفته می‌شود، نوعی هواپیمای بازرگانی است که برای حمل مسافر و بار در یک پرواز طراحی شده است. بار مسافران معمولاً در محفظه بار هواپیما در زیر کابین مسافرها بارگیری خواهد شد. البته فضایی نیز بالای سر مسافران برای قرارگیری بار دستی وجود دارد.
لازم است بدانید خطوط هوایی مقررات بسیار سخت‌گیرانه‌ای را برای محدودیت ابعاد و وزن بارها در نظر گرفته‌اند؛ بنابراین هر مسافر فقط مجاز به حمل بار با وزن و ابعاد مشخصی خواهد بود.
مزیت اصلی این روش حمل هوایی بار، قابلیت جابه‌جایی مسافر و بار به‌صورت هم‌زمان است. اما فضای بار این روش به دلیل وجود کابین مسافران بسیار کوچک‌تر از فضای بار هواپیماهای باری خواهد بود.
2.هواپیمای باربری (Air Freighter)
هواپیمای باربری که به‌صورت اختصاصی برای حمل و نقل بار هوایی طراحی شده و قابلیت حمل مسافر را ندارد. بنابراین هر دو عرشه بالایی و پایینی این نوع هواپیماها امکان بارگیری انواع کالاها را خواهند داشت.
یکی از مهم‌ترین مزایای هواپیماهای باربری، ظرفیت حمل بار است؛ چون دیگر به اختصاص فضایی برای کابین مسافری نیاز نیست. نکته بسیار مهم اینکه حتی در هواپیماهای باربری نیز محدودیت وزن و حجم و ابعاد برای بار اعمال خواهد شد. بنابراین هر بار می‌تواند حداکثر ارتفاع، حداکثر وزن و حداکثر حجم مشخصی داشته باشد. البته این محدودیت‌ها در عرشه بالایی و پایینی کمی با یکدیگر متفاوت هستند که این موضوع بیشتر به ساختار و نحوه طراحی هواپیمای باری بستگی دارد.
این نوع هواپیماها برای حمل و نقل محموله‌های بزرگ با وزن بالا مانند خودرو و ماشین‌آلاتی که قابل جداسازی نیستند، بسیار مناسب است. علاوه‌براین، طبق مقررات یاتا، بعضی از کالاهای خطرناک، با هدف حفظ جان مسافران، فقط با هواپیمای باری قابل حمل هستند.
هزینه روش‌های حمل هوایی
هزینه روش‌های مختلف حمل هوایی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، اندکی با یکدیگر متفاوت است. برای مثال، هزینه حمل هوایی سریع‌السیر از تمامی روش‌ها گران‌تر بوده و فریت بار و کارگو می‌تواند هزینه مناسب‌تری داشته باشد. از طرفی نباید فاکتوری مانند ویژگی‌ها و نوع کالای در حال حمل را نیز نادیده گرفت. در چنین شرایطی، بهترین راهکار استعلام قیمت از شرکت حمل هوایی خواهد بود.
نقش شرکت حمل‌کننده در روش‌های حمل هوایی
بسیاری از افراد برای تصمیم‌گیری درباره انتخاب میان انواع روش‌های باربری هوایی که بررسی شدند، با چالش مواجه هستند؛ اینکه کدام‌یک از این روش‌ها برای آن‌ها مقرون‌به‌صرفه‌تر بوده و زمان ارسال کدام‌یک کوتاه‌تر است. البته نباید موضوع ابعاد، حجم و وزن بار ارسالی را نادیده گرفت. بنابراین برای حمل هوایی بار باید ابتدا به سؤالات زیر پاسخ دهید:
- وزن کلی بار به‌همراه بسته‌بندی چقدر است؟
- ابعاد بار بعد از بسته‌بندی چقدر است؟
- هواپیمایی، بین وزن جرمی بار و وزن حجمی بار کدام‌یک را در نظر می‌گیرد؟
- آیا امکان حمل بار همراه مسافر هست؟
- آیا باید بار را با فریت ارسال کرد؟
- آیا به حمل بار با هواپیمای باربری نیازی هست یا می‌توان آن را با هواپیمای مسافربری نیز ارسال کرد؟
- آیا بار موردنظر محدودیتی از نظر قوانین بین‌المللی دارد؟
- آیا بار موردنظر در گروه بارهای خطرناک دسته‌بندی می‌شود؟
قاعدتاً پاسخ‌دادن به تمامی این سؤالات نه‌تنها زمان‌بر است، بلکه ممکن است افراد، پرواز مناسبی را از دست بدهند. در چنین شرایطی، مشاوره با کارشناسان شرکت هواپیمایی فارس قشم می‌تواند در کوتاهترین زمان ممکن بهترین روش حمل هوایی را به شما پیشنهاد دهد.
روش‌های حمل و نقل هوایی و انتخاب بهترین شرکت حمل‌کننده
هر کالایی که قرار است با هواپیما به شهر یا کشور دیگری ارسال شود، ویژگی‌هایی مانند وزن، ابعاد و حجم مختص به خود را دارد. بنابراین نمی‌توان برای حمل هر کالایی از تمامی روش‌های حمل و نقل هوایی استفاده کرد. پس بهترین راهکار، انتخاب بهترین روش حمل مطابق با نیازها و بودجه فرد است. البته در این میان باید سرعت حمل را نیز در نظر داشت، چون در بعضی روش‌ها می‌توان حداقل ظرف مدت یک روز، بار را به گیرنده تحویل داد. با توجه به اینکه تصمیم‌گیری برای انتخاب میان انواع باربری هوایی دشوار است.
کالای تجاری و انواع و قوانین مربوط به آن‌ها
تجارت دنیایی گسترده از اصطلاحات و قوانین است که هرکس قصد ورود به این دنیا را داشته باشد، باید با آن‌ها آشنا شود. واردات، صادرات، عوارض گمرکی و کالای تجاری و غیرتجاری ازجمله این اصطلاحات هستند که بازرگانان با آن‌ها سروکار دارند. اما کالای تجاری و غیرتجاری چیست و چه تفاوتی با همدیگر دارند؟ در اینجا قصد داریم شما را با هر دو نوع کالا و نحوه واردات و صادرات آن‌ها آشنا کنیم.
به چه کالایی تجاری گفته می‌شود؟
کالای تجاری به آن دسته از کالاها گفته می‌شود که با هدف فروش از کشور صادر یا به کشور وارد می‌شوند. حال ممکن است این کالاها به همان شکل به فروش برسند، یا بعد از تفکیک و بسته‌بندی در بازار عرضه شوند و یا به‌عنوان یک ماده اولیه برای ساخت کالایی دیگر استفاده شوند.
صادرکنندگان، همان شرکت‌های تولیدکننده یا بازرگانی هستند که کالاهای تولیدشده در ایران را به خارج از کشور صادر می‌کنند. همچنین، شرکت‌های واردکننده نیز می‌توانند از بازرگانان خارجی، نمایشگاه‌های بین‌المللی، بازارهای خارجی و… کالاهای مورد نیاز خود را خریداری کرده و وارد بازار ایران کنند.
مهم‌ترین فاکتوری که باعث می‌شود کالایی تجاری شناخته شود، پرداخت حقوق ورودی به گمرک (در حین خروج از کشور یا ورود به داخل) است. همچنین، کالای تجاری به اظهارنامه نیاز دارد و هر شرکت یا بازرگانی که قصد واردات یا صادرات کالای تجاری را دارد، باید عوارض گمرکی را پرداخت کند. در غیر این صورت، آن کالا قاچاق محسوب می‌شود.
انواع کالای تجاری
- مواد غذایی
- روغن‌های خوراکی، قهوه، چای، آبمیوه، غلات، حبوبات، شکر، لبنیات، محصولات آبزیان و… .
- لوازم خانگی
- لوازم آشپزخانه، لوازم برقی، لوازم بهداشتی، لوازم تزیینی و دکوراسیون، لوازم خواب و… .
- پوشاک
- لباس (مردانه، زنانه و کودکانه) لباس‌های ورزشی، لباس‌های مجلسی، کفش و لوازم جانبی مد.
- لوازم الکترونیک و جانبی
- رادیو، موبایل، تلویزیون، تبلت، لپ‌تاپ، دوربین‌ها، لوازم صوتی و تصویری و سایر لوازم جانبی الکترونیکی.
- خودرو و قطعات یدکی
- اتومبیل‌های سواری، اتومبیل‌های شاسی‌بلند، موتورسیکلت‌ها، قایق‌ها و قطعات و لوازم جانبی خودرو
- محصولات صنعتی
- لوازم جانبی صنعتی، تجهیزات ارتباطی، ماشین‌آلات، تجهیزات صنعتی، لوازم الکتریکی، مواد شیمیایی و… .
- محصولات بهداشتی و آرایشی
- عطر و ادکلن، کرم‌ها و لوسیون‌ها، لوازم آرایشی، محصولات مراقبت از پوست و مو
- محصولات دارویی
- ویتامین‌ها، مکمل‌های غذایی، داروها، محصولات بهداشتی و درمانی
- لوازم ورزشی،کفش‌های ورزشی، تجهیزات ورزشی، لباس‌های ورزشی، تجهیزات تناسب‌اندام
- محصولات فرهنگی و هنری
- نشریات، آلات موسیقی، کتاب، آثار هنری، فیلم‌ها و سایر محصولات فرهنگی و هنری
- مدارک لازم برای صادرات کالاهای تجاری
هر شرکت تجاری یا بازرگانی که بخواهد کالای تجاری را وارد یا صادر کند، به مدارک زیر نیاز دارد:
- گواهی بهداشت کالای تجاری (برای مواد غذایی و دارویی)؛
- کارت بازرگانی؛
- گواهی استاندارد کالای تجاری (برای برخی کالاها)؛
- ارائه یک نمونه از کالای تجاری؛
- ارائه پکینگ لیست؛
- برگه آنالیز کالا (در صورت نیاز)؛
- داشتن فاکتور فروش یا خرید کالای تجاری؛
تفاوت کالای تجاری و غیرتجاری
در کنار کالاهای وارداتی، کالاهای دیگری نیز وجود دارد که به آن‌ها کالای غیرتجاری گفته می‌شود. کالای تجاری و غیرتجاری در موارد زیر از یکدیگر متفاوت هستند:
تفاوت در کاربرد: کالای تجاری برای توزیع و فروش در بازار کاربرد دارد، اما کالای غیرتجاری نیازهای فردی را برآورده می‌کند.
تفاوت در میزان کالا: کالای تجاری در حجم وسیع وارد یا صادر می‌شود، اما مقدار کالای غیرتجاری، با توجه به اینکه یا برای مصارف شخصی یا بعنوان نمونه و سمپل هستند، در حد بسیار کم است.
بازرسی کالا: کالای تجاری برای ورود به داخل کشور باید فرایند بازرسی و دریافت مجوز را طی کند. برای مثال، برخی کالاهای تجاری باید قبل از ورود مرحله تست در آزمایشگاه را رد کنند، درحالی‌که کالای غیرتجاری بدون طی‌کردن این مرحله می‌تواند وارد کشور شود.
دریافت کارت بازرگانی: دریافت این کارت برای کالاهای تجاری که به‌منظور فروش در بازار وارد می‌شوند، ضرورت دارد. اما کالاهای غیر تجاری که به عنوان نمونه وارد می شوند د به این کارت نیاز ندارند؛ زیرا قصد برطرف‌کردن نیاز خود را دارند.
پرداخت عوارض گمرکی: تمامی کالاهایی که از طریق گمرک وارد کشور می شوند باید هزینه های گمرکی را جهت ترخیص پرداخت نمایند اما فرآیند پرداخت و میزان هزینه متفاوت است.
کالای غیرتجاری
همان‌طور که اشاره شد، کالای غیرتجاری به کالاهایی گفته می‌شود که برای فروش در بازار نیستند و هدف از وارد یا صادرکردن آن‌ها مصرف شخصی است. به همین دلیل، مقدار یا تعداد کالاهای غیرتجاری محدود است. علاوه‌براین، برخی دیگر از کالاها نیز برای واحدهای تولیدی کاربرد دارند که با تشخیص سازمان گمرک ایران و وزارت صمت، شامل کالاهای تجاری محسوب نمی‌شوند. این کالاها عبارت‌اند از:
- ماشین‌آلات، قطعات صنعتی و تجهیزاتی که برای واحدهای تولیدی به کار گرفته می‌شوند.
- کالاهایی که قبل از ورود به داخل کشور به‌عنوان نمونه برای آزمایشگاه‌های کشور ارسال می‌شوند.
- تجهیزات مورد نیاز برای واحدهای آزمایشگاهی، علمی، آموزشی، تحقیقاتی، پزشکی، بروشور، کتابچه فنی و تجاری کالا، نقشه‌های فنی و… .
کالای تجاری و غیرتجاری به این دلیل از همدیگر تفکیک می‌شوند که قوانین واردات و صادرات هریک از آن‌ها با دیگری متفاوت است. داشتن مجوزهای بازرسی، کارت بازرگانی و پرداخت عوارض گمرکی برای کالاهای تجاری اهمیت زیادی دارد و درواقع بدون این مدارک، واردات یا صادرات آن‌ها عملی غیرقانونی است.
صاحب کالای تجاری
فردی که نسخه اصلی اسناد خرید و حمل کالا به نام او صادر می‌شود «صاحب کالای تجاری» است و ترخیصیه و سایر اسناد به نام او ظهرنویسی و صادر می‌شود. صاحب کالای تجاری می‌تواند شخصاً فرآیند واردات یا صادرات کالاهای خود را انجام دهد و یا آن را به فرد دیگری (نماینده قانونی خود) واگذار کند. البته در این صورت ارائه وکالت‌نامه قانونی برای این فرد در زمان پیگیری واردات یا صادرات کالای تجاری ضرورت دارد.
حمل هوایی روشی برای جابه‌جایی مسافر و کالا به شهرها و کشورهای دیگر در کوتاهترین زمان ممکن است. هزینه این روش در مقایسه با حمل زمینی و دریایی بیشتر است، اما سرعت بالای آن، رسیدن محموله ظرف مدت ۱ تا ۵ روز را تضمین خواهد کرد.
